ความเคลื่อนไหวของหลักสูตรการศึกษาขั้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔
โดย พระมหาศรีวรรณ ทองดี - 19 มิ.ย. 2547
ความเคลื่อนไหวของหลักสูตรการศึกษาพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔
บทนำ
ตามที่กระทรวงศึกษาธิการมีคำสั่ง ที่ วก ๑๑๖๖ / ๒๕๔๔ ลงวันที่ ๒ พฤศจิกายน ๒๕๔๔ ให้ใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ ในโรงเรียนนำร่องและโรงเรียนเครือข่าย ในปีการศึกษา ๒๕๔๕ และใช้ในโรงเรียนทั่วไปในปีการศึกษา ๒๕๔๖ นั้น เนื่องจากหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ เป็นหลักสูตรแกนกลางที่กำหนดกรอบแนวทางกว้าง ๆ ให้สถานศึกษานำไปจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาให้เหมาะสมกับสภาพของแต่ละสถานศึกษา โดยกำหนดโครงสร้างหลักสูตรเป็น ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ และกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน มีการกำหนดมาตรฐานการเรียนรู้ตามกลุ่มสาระ กำหนดมาตรฐานการเรียนรู้ช่วงชั้น และเวลาเรียนในแต่ละช่วงชั้นเป็นปี
ปีละประมาณ ๘๐๐ ๑,๐๐๐ ชั่วโมงสำหรับช่วงชั้นที่ ๑ และ ๒
ปีละประมาณ ๑,๐๐๐ - ๑,๒๐๐ ชั่วโมงสำหรับช่วงชั้นที่ ๓
ปีละไม่น้อยกว่า ๑,๒๐๐ ชั่วโมงสำหรับช่วงชั้นที่ ๔
เพื่อให้สถานศึกษาไปกำหนดเวลาเรียน ผลการเรียนรู้ที่คาดหวังและสาระการเรียนรู้ของหลักสูตรสถานศึกษาในแต่ละกลุ่มสาระให้เหมาะสมและสอดคล้องกับวิสัยทัศน์ เป้าหมาย ภารกิจ โครงสร้างหลักสูตรสถานศึกษา และภูมิปัญญาท้องถิ่นของแต่ละสถานศึกษา ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๒๗
เมื่อสถานศึกษานำหลักสูตรการศึกษาขั้นพื่นฐานไปจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาและใช้หลักสูตรสถานศึกษา มาตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๔๕ เป็นต้นมากระทรวงศึกษาธิการได้มีการได้มีการนิเทศติดตามผลการจัดทำและการใช้หลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียนนำร่อง โรงเรียนเครือข่ายและโรงเรียนทั่วไปมาโดยตลอด ทั้งในด้านการบริหารจัดการหลักสูตรคุณภาพของผู้เรียน และปัญหาอุปสรรคต่างๆ ที่มีผลต่อการใช้หลักสูตร ฯ โดยมีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ทั้งผู้บริหารการศึกษา คณะกรรมการการศึกษา คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ทรงคุณวุฒิทางการศึกษาจากภาครัฐและเอกชน นักกากรเมืองท้องถิ่น พระสงฆ์ ครู ผู้ปกครองและนักเรียน นอกจากนั้น ยังได้มีการประชุมเสวนาเกี่ยวกับหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานทุกภูมิภาคในรูปแบบต่างๆ
สรุปประเด็นปัญหาเกี่ยวกับการใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน
จากการศึกษารวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานจากเอกสารรายงานการวิจัย และการประชุมสัมมนาต่างๆ สรุปประเด็นปัญหาที่สำคัญๆ ที่ต้องเร่งดำเนินการปรับปรุงแก้ไขโดยด่วน ดังนี้
๑. ด้านการจัดสาระการเรียนรู้พื้นฐาน พบว่า สถานศึกษาส่วนใหญ่กำหนดสาระการเรียนรู้พื้นฐานในแต่ละกลุ่มสาระแน่น/มากเกินไป เนื่องจากสถานศึกษายึดเอกสารสาระการเรียนรู้แกนกลางเป็นหลักในการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา ไม่ได้มีการนำไปเลือก / ปรับใช้ให้เหมาะสมกับสภาพ/ บริบทของแต่ละสถานศึกษา นอกจากนั้นสถานศึกษาบางแห่ง กำหนดสาระการเรียนรู้ในแต่ละปีให้ผู้เรียนได้เรียนทุกสาระในแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ส่งผลให้เนื้อหาสาระแน่น
๒. ด้านการจัดโครงสร้างเวลาเรียนสำหรับสาระการเรียนรู้พื้นฐาน สาระการเรียนรู้เพิ่มเติมและกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน พบว่า สถานศึกษาส่วนหนึ่ง กำหนดโครงสร้างหลักสูตรสถานศึกษา ยังไม่สอดคล้องกับหลักการ/แนวทางการจัดการศึกษาในแต่ละช่วงชั้น โดยเฉพาะช่วงชั้นที่ ๔ (ม.๔-๖) ที่มุ่งเน้นการศึกษาเพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะเฉพาะด้านที่ตอบสนองความสามารถ ความถนัด ความสนใจของผู้เรียนแต่ละคนทั้งด้านวิชาการและวิชาชีพ แต่จากผลการศึกษาวิเคราะห์การจัดโครงสร้างหลักสูตรของสถานศึกษาต่างๆ พบว่า สถานศึกษาส่วนใหญ่ จัดสาระการเรียนรู้พื้นฐาน ทั้ง ๘ กลุ่มมากเกินไป ทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้สาระการเรียนรู้เพิ่มเติม ค่อนข้างน้อย
๓. ด้านมาตรฐานการเรียนรู้ พบว่า มาตรฐานการเรียนรู้ และมาตรฐานการเรียนรู้ช่วงชั้น บางมาตราฐานใน ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ มีความซ้ำซ้อน ภาษาไม่ชัดเจนบางมาตรฐานกำหนดรายละเอียดมากเกินไป
๔. ด้านการกำหนดรหัสวิชา พบว่า สถานศึกษาแต่ละแห่งได้มีการกำหนดระบบรหัสวิชาสำหรับรายวิชาพื้นฐานและเพิ่มเติมตามหลักสูตรสถานศึกษาหลากหลายมีทั้งที่เหมือนกันและแตกต่างกันไป ซึ่งทำให้ไม่สามารถสื่อสารกันได้ว่าระบบรหัสวิชาที่แต่สถานศึกษากำหนด เป็นรายวิชาพื้นฐาน หรือเพิ่มเติม โดยเฉพาะในช่วงชั้นที่ ๔ ซึ่งเป็นช่วงชั้นที่มีความเชื่มโยงกับการสอบคัดเลือเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษา
การปรับปรุงหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน
กระทรวงศึกษาธิการได้กำหนดให้มีแผนการดำเนินการปรับปรุงหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ ใน ๒ ลักษณะ ดังนี้
ลักษณะที่ ๑ การปรับเงื่อนไขข้อกำหนดในหลักสูตรแกนกลาง
๑. การจัดสาระการเรียนรู้พื้นฐาน
๑) ช่วงชั้นที่ ๑ - ๓ (ป.๑ ม.๓) แต่ละปีต้องจัดให้ครบทั้ง ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ทั้งนี้ ในแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ไม่จำเป็นต้องจัดให้เรียนครบทุกสาระแต่เมื่อเรียนจบช่วงชั้นผู้เรียนต้องเรียนครบทุกสาระ และมีความรู้ความสามารถตามมาตรฐานการเรียนรู้ช่วงชั้นที่กำหนด
๒) ช่วงชั้นที่ ๔ (ม.๔ ๖) แต่ละภาคเรียนไม่จำเป็นต้องจัดให้ครบทั้ง ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ทั้งนี้ในแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ไม่จำเป็นต้องจัดให้เรียนครบทุกสาระ แต่เมื่อเรียนจบช่วงชั้น ผู้เรียนต้องเรียนครบทุกสาระ และมีความรู้ความสามารถตามมาตรฐานการเรียนรู้ช่วงชั้นและมีจำนวนหน่วยกิตเหมาะสมตามที่กำหนด
๒. การกำหนดจำนวนหน่วยกิตช่วงชั้นที่ ๔ (ม. ๔ - ๖)
กำหนดจำนวนหน่วยกิตในช่วงชั้นที่ ๔ ไม่น้อยกว่า ๗๕ หน่วยกิตประกอบด้วย
๑ ) สาระพื้นฐาน 29 42 หน่วยกิต
- กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม ภาษาต่างประเทศ จำนวนกลุ่มละประมาณ ๔ - ๖ หน่วยกิต
- กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลป์ การงานอาชีพและเทคโนโลยี จำนวนกลุ่มละประมาณ ๓ - ๔ หน่วยกิต
๒) สาระเพิ่มเติม
ให้เลือกเรียนตามถนัด ความสนใจ โดยกำหนดจำนวนหน่วยกิตตามความเหมาะสม
ลักษณะที่ ๒ การปรับสาระและมาตรฐานการเรียนรู้
ปรับสาระและมาตรฐานการเรียนรู้กลุ่มสาระฯ และมาตรฐานการเรียนรู้ช่วงชั้น เพื่อให้มีความสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ลดความซ้ำซ้อน ปรับความชัดเจนของภาษาตัดทอนรายละเอียดบางมาตราฐานที่มากเกินไป
การกำหนดระบบรายงานผลการเรียนกลาง
ตามที่กระทรวงศึกษาธิการได้มีคำสั่งกระทรวงศึกษาธิการ ที่ วก ๑๑๖๖/๒๕๔๔ เรื่อง การใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ กระจายอำนาจให้โรงเรียนนำหลักสูตรแกนกลางของกระทรวงศึกษาธิการไปดำเนินการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา เพื่อจัดการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ของโรงเรียน ความต้องการของผู้เรียน ผู้ปกครอง ชุมชน และสังคม พร้อมกับกระจายอำนาจให้โรงเรียนสามารถทำการประเมิน ตัดสิน และกำหนดรูปแบบการรายงานผลการเรียนได้เอง ทำให้โรงเรียนมีระบบการรายงานผลการเรียนแตกต่างกันหลากหลายกระทรวงศึกษาธิการจึงกำหนดระบบการรายงานผลการเรียนกลางขึ้น สำหรับใช้ในการเปรียบเทียบผลการเรียนของนักเรียน เพื่อการจัดสรรโอกาสในการศึกษาต่อตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๒๖ และเพื่อการคัดเลือกการแข่งขันอื่นใดที่จัดโดยหน่วยงานของทางราชการ เป็นระบบรายงานผลการเรียน ๘ ระดับ ดังนี้
๑. ระดับผลการเรียน ๔ หมายถึง ผลการเรียนดีเยี่ยม
๒. ระดับผลการเรียน ๓.๕ หมายถึง ผลการเรียนดีมาก
๓. ระดับผลการเรียน ๓ หมายถึง ผลการเรียนดี
๔. ระดับผลการเรียน ๒.๕ หมายถึง ผลการเรียนค่อนข้างดี
๕. ระดับผลการเรียน ๒ หมายถึง ผลการเรียนน่าพอใจ
๖. ระดับผลการเรียน ๑.๕ หมายถึง ผลการเรียนพอใช้
๗. ระดับผลการเรียน ๑ หมายถึง ผลการเรียนผ่านเกณฑ์ขั้นต่ำ
๘. ระดับผลการเรียน ๐ หมายถึง ผลการเรียนต่ำกว่าเกณฑ์ขั้นต่ำ
การเปรียนเทียบผลการเรียนของนักเรียนที่ใช้ระบบการรายงานผลการเรียนแตกต่างกัน จะต้องปรับผลการเรียนของนักเรียนที่มีรูปแบบอื่นให้อยู่ในรูปของระดับผลการเรียนกลางของกระทรวงศึกษาธิการก่อน จึงจะเปรียบเทียบกันได้
ระบบการรายงานผลการเรียนกลางของกระทรวงศึกษาธิการ จะเริ่มใช้ในการจัดสรรโอกาสศึกษาต่อในปีการศึกษา ๒๕๔๙ เป็นต้นไป สำหรับการจัดสรรโอกาสศึกษาต่อในปีการศึกษา ๒๕๔๘ ให้ใช้ระบบการรายงานผลการเรียนกลางเป็น ๕ ระดับ
การกำหนดรหัสวิชา
ตามที่กระทรวงศึกษาธิการได้มีการประกาศใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช ๒๔๔๔ ได้กระจายอำนาจให้โรงเรียนนนำหลักสูตรการศึกษาขั้นพื่นฐานซึ่งเป็นหลักสูตรแกนกลางของกระทรวงศึกษาธิการ ไปดำเนินการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาโดยจัดทำรายวิชาพื้นฐานและรายวิชาเพิ่มเติมของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ รวมทั้งกำหนดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน สำหรับจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ของรายวิชาตามหลักสูตรสถานศึกษาเป็นไปอย่างมีระบบ สามารถสื่อสารได้ตรงกันกระทรวงศึกษาธิการจึงกำหนดให้โรงเรียนทุกสังกัดที่จัดการศึกษา ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน กำหนดรหัสวิชาตามระบบรหัสวิชาที่กำหนด ดังนี้
ระบบรหัสวิชา หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔
๑. การกำหนดรหัสวิชา
ระบบรหัสวิชาที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนดเป็นระบบรหัสสำหรับบรายวิชาพื้นฐาน และเพิ่มเติม ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ เป็นระบบที่ประกอบด้วย ตัวอักษรและตัวเลข จำนวน ๖ หลัก ดังนี้
๑.๑ หลักที่ ๑ เป็นรหัสตัวอักษรแสดงกลุ่มสาระการเรียนรู้ของรายวิชา คือ
ท หมายถึง รายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ค หมายถึง รายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
ว หมายถึง รายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ส หมายถึง รายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
พ หมายถึง รายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา
ศ หมายถึง รายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ
ง หมายถึง รายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี
หมายถึง รายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศให้ใช้รหัสของแต่ละภาษาตามรายการอักษรรหัสภาษาต่างประเทศ
หมายเหตุ ๑) รายการรหัสวิชาภาษาต่างประเทศ ที่จะนำไปใส่แทน มีดังนี้
ข หมายถึง ภาษาเขมร
จ หมายถึง ภาษาจีน
ซ หมายถึง ภาษารัสเซีย
ญ หมายถึง ภาษาญี่ปุ่น
ต หมายถึง ภาษาอิตาเลียน
น หมายถึง ภาษาลาติน
บ หมายถึง ภาษาบาลี
ป หมายถึง ภาษาสเปน
ผ หมายถึง ภาษาฝรั่งเศศ
ม หมายถึง ภาษามลายู
ย หมายถึง ภาษาเยอรมัน
ร หมายถึง ภาษาอาหรับ
ล หมายถึง ภาษาลาว
อ หมายถึง ภาษาอังกฤษ
ฮ หมายถึง ภาษาฮินดู
๒) กรณีที่มีโรงเรียนใดจัดทำรายวิชาอื่นๆ นอกเหนือจากที่กำหนดไว้ให้โรงเรียนทำเรื่องเสนอสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อกำหนดรหัสภาษาต่างประเทศเพิ่มเติมและประกาศให้โรงเรียนทั่วประเทศได้รับทราบและใช้ให้ตรงกัน
๑.๒ หลักที่ ๒ เป็นรหัสตัวเลข แสดงช่วงชั้นของรายวิชา ซึ่งสะท้อนระดับความรู้และทักษะในรายวิชาที่กำหนดไว้ในแต่ละช่วงชั้น คือ
๑ หมายถึง รายวิชาสำหรับช่วงชั้นที่ ๑ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓
๒ หมายถึง รายวิชาสำหรับช่วงชั้นที่ ๒ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ๖
๓ หมายถึง รายวิชาสำหรับช่วงชั้นที่ ๓ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๓
๔ หมายถึง รายวิชาสำหรับช่วงชั้นที่ ๔ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ - ๖
๑.๓ หลักที่ ๓ เป็นรหัสตัวเลข แสดงปีที่เรียนหรือปฏิบัติของรายวิชาซึ่งสะท้อนระดับความรู้และทักษะในรายวิชาที่กำหนดไว้ในแต่ละปี คือ
๑.๔ หลักที่ ๔ เป็นรหัสตัวเลขประเภทของรายวิชา คือ
๑ หมายถึง รายวิชาพื้นฐาน
๒ หมายถึง รายวิชาเพิ่มเติม
๑.๕ หลักที่ ๕ และหลักที่ ๖ เป็นรหัสตัวเลขแสดงลำดับของรายวิชาแต่ละประเภท ตั้งแต่ ๐๑ - ๙๙
๒. แนวปฏิบัติในการกำหนดรหัสวิชา
การนำระบบรหัสวิชาของกระทรวงศึกษาธิการไปกำหนดให้กับรายวิชาในหลักสูตรสถานศึกษา มีแนวปฏิบัติ ดังนี้
ขั้นที่ ๑ พิจารณารายวิชาที่กำหนดรหัส ว่าเป็นรายวิชาในกลุ่มสาระการเรียนรู้ใด แล้วนำอักษรรหัสแสดงกลุ่มสาระการเรียนรู้ มากำหนดเป็นรหัสหลักที่ ๑ ดังนี้
กำหนดอักษร ท สำหรับรายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
กำหนดอักษร ว สำหรับรายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
กำหนดอักษร ฝ สำหรับรายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ ภาษาฝรั่งเศส
ขั้นที่ ๒ พิจารณารายวิชาที่กำหนดรหัส ว่าเป็นรายวิชาที่จัดขึ้นสำหรับช่วงใด แล้วนำตัวเลขรหัสแสดงช่วงชั้นมากำหนดเป็นรหัสหลักที่ ๒ ดังนี้
กำหนดเลข ๑ สำหรับรายวิชาช่วงชั้นที่ ๑
กำหนดเลข ๒ สำหรับรายวิชาช่วงชั้นที่ ๒
กำหนดเลข ๓ สำหรับรายวิชาช่วงชั้นที่ ๓
กำหนดเลข ๔ สำหรับรายวิชาช่วงชั้นที่ ๔
เมื่อนำไปรวมกับรหัสหลักที่ ๑ จะได้รหัส ๒ หลัก ดังนี้
ท ๑ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช่วงชั้นที่ ๑
ว ๒ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ช่วงชั้นที่ ๒
ฝ ๓ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศภาษาฝรั่งเศสช่วงชั้นที่ ๓
ขั้นที่ ๓ พิจารณารายวิชาที่กำหนดรหัส ว่าเป็นรายวิชาที่จัดขึ้นเพื่อให้เรียนหรือปฏิบัติในปีใดของช่วงชั้น แล้วนำตัวเลขรหัสแสดงปีในช่วงชั้นมากำหนดเป็นรหัสหลักที่ ๓ ดังนี้
กำหนดเลข ๐ สำหรับรายวิชาที่เรียนปีใดก็ได้ไม่กำหนดปีเรียน
กำหนดเลข ๑ สำหรับรายวิชาที่เรียนในปีที่ ๑
กำหนดเลข ๒ สำหรับรายวิชาที่เรียนในปีที่ ๒
กำหนดเลข ๓ สำหรับรายวิชาที่เรียนในปีที่ ๓
เมื่อนำไปรวมกับรหัสหลักที่ ๑ และ ๒ แล้ว จะได้รหัส ๓ หลัก ดังนี้
ท ๑๐ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช่วงชั้นที่ ๑ ไม่กำหนดปีเรียน
ว ๒๑ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ช่วงชั้นที่ ๒ เรียนปีที่ ๑ (ป.๔)
ฝ ๑๓ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศภาษาฝรั่งเศส ช่วงชั้นที่ ๓ เรียน ปีที่ ๒ (ม.๒)
ขั้นที่ ๔ พิจารณารายวิชา ที่กำหนดรหัส ว่าเป็นรายวิชาประเภทใด แล้วนำตัวเลขรหัสแสดงประเภทของรายวิชา มากำหนดเป็นรหัสหลักที่ ๔ ดังนี้
กำหนดเลข ๑ สำหรับรายวิชาประเภทวิชาพื้นฐาน
กำหนดเลข ๒ สำหรับรายวิชาประเภทวิชาเพิ่มเติม
เมื่อนำไปรวมกับรหัสหลักที่ ๑,๒ และ ๓ แล้ว จะได้รหัส ๔ หลัก ดังนี้
ท ๑๐๑ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช่วงชั้นที่ ๑ ไม่กำหนดปีเรียนประเภทรายวิชาพื้นฐาน
ว ๒๑๑ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ช่วงชั้นที่ ๒ ปีที่ ๑ ประเภทราย วิชาพื้นฐาน (ป.๔)
ฝ ๓๒๒ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศภาษาฝรั่งเศส ช่วงชั้นที่ ๓ ปีที่ ๒ (ม.๒) ประเภทรายวิชาเพิ่มเติม
ขั้นที่ ๕ พิจารณารายวิชาที่กำหนดรหัส ว่าเป็นรายวิชาลำดับที่เท่าไรของกลุ่มสาระการเรียนรู้ในแต่ละประเภทของแต่ช่วงชั้น แล้วนำตัวเลขรหัสบอกลำดับมากำหนดเป็นรหัสหลักที่ ๕ - ๖ให้ตามลำดับ ดังนี้
กำหนดเลข ๐๑ สำหรับรายวิชาลำดับที่ ๑
กำหนดเลข ๐๒ สำหรับรายวิชาลำดับที่ ๒
กำหนดเลข ๐๓ สำหรับรายวิชาลำดับที่ ๓
กำหนดเลข ๐๔ สำหรับรายวิชาลำดับที่ ๔
เมื่อนำไปรวมกับรหัสหลักที่ ๑, ๒, ๓และ ๔ แล้ว จะได้รหัส ๓๖ หลัก ดังนี้
ท ๑๐๑๐๑ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช่วงชั้นที่ ๑ ไม่จำกัดปีเรียนประเภทรายวิชาพื้นฐาน ลำดับที่ ๑
ว ๒๑๑๐๓ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ช่วงชั้นที่ ๒ ปีที่ ๑ (ป.๔)ประเภทรายวิชาพื้นฐาน ลำดับที่ ๓
ฝ ๓๒๒๐๒ หมายถึง รายวิชากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศภาษาฝรั่งเศส ช่วงชั้นที่ ๓ เรียนปีที่ ๒ (ม.๒) ประเภทรายวิชาเพิ่มเติม ลำดับที่ ๒
ขั้นที่ ๖ นำชื่อรายวิชาที่กำหนดรหัส พร้อมกับจำนวนชั่วโมงหรือหน่วยกิตรวมเข้ากับรหัสที่กำหนดให้ จะได้รายวิชาที่แสดงส่วนประกอบที่สมบูรณ์ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่างการกำหนดชื่อรายวิชาตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔
ท ๒๓๑๐๑ ภาษาไทย ๑๖๐ ชั่วโมง
หมายถึง รายวิชาภาษาไทย สำหรับเรียนในช่วงชั้นที่ ๒ ชั้นปีที่ ๓ (ป.๖) เป็นรายวิชาประเภทวิชาพื้นฐาน ลำดับที่ ๑ เวลาเรียน ๑๖๐ ชั่วโมงต่อปี
ว ๒๑๑๐๓ วิทยาศาสตร์ ๑๒๐ ชั่วโมง
หมายถึง รายวิชาวิทยาศาสตร์ สำหรับเรียนในช่วงชั้นที่ ๓ ชั้นปีที่ ๑ (ม.๑) เป็นรายวิชา ประเภทรายวิชาพื้นฐาน ลำดับที่ ๓ เวลาเรียน ๑๒๐ ชั่วโมงต่อปี
ฝ ๓๒๒๐๒ ภาษาอังกฤษสร้างสรรค์ ๐.๕ หน่วยกิต
หมายถึง รายวิชาภาษาอังกฤษสร้างสรรค์ สำหรับเรียนในช่วงชั้นที่ ๔ ชั้นปีที่ ๒ (ม.๕) เป็นรายวิชาประเภทวิชาเพิ่มเติม ลำดับที่ ๕ มีค่า ๐.๕ หน่วยกิต เวลาเรียน ๒๐ ชั่วโมง ต่อภาคเรียน
จากการประชุมสัมมนาทางวิชาการ ณ โรงแรมเชียงใหม่ภูคำ