ภารกิจของโรงเรียน

โดย นส. ขวัญเรือน มิ่งอุตม์  - 28 ก.ย. 2544

       โรงเรียนไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนของรัฐหรือเอกชน ขนาดใหญ่หรือเล็กก็ตาม จะอยู่ในชนบทไกลแค่ไหน ล้วนแล้วมีภารกิจที่จำเป็นต้องทำทั้งสิ้น ซึ่งภารกิจหรืองานที่ต้องทำนั้นจำเป็นจะต้องมีผู้รับผิดชอบงานในด้านต่างๆ โรงเรียนแต่ละแห่งก็จะมีผู้บริหารหรือหัวหน้าหน่วยงานเป็นผู้จัดกลุ่มงานและสายการดูแลกำกับการปฏิบัติงานภายในโรงเรียนของตน จะต้องมีการจัดให้เป็นกลุ่มงานแบบถาวร เช่น เป็นฝ่าย เป็นหน่วย เป็นงาน หรืออาจกำหนดให้เป็นแบบไม่ถาวร เช่น คณะกรรมการเฉพาะกิจ มีวาระการปฏิบัติงานที่แน่นอน เมื่อเสร็จสิ้นภาริจที่ต้องทำในแต่ละปีหรือแต่ละวาระก็หมดหน้าที่ก็ได้ และผู้ที่จะรับผิดชอบงานในแต่ละด้าน จะต้องเป็นผู้ที่มีความรู้ความสามารถในงานที่ตนรับผิดชอบและดำเนินการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพหน้าที่
       ภารกิจของโรงเรียน หมายถึง งานทุกอย่างของโรงเรียน จะมีการทำงานตลอดทั้ง 24 ชั่วโมง โดยที่ไม่หยุดแม้กระทั่งวันหยุดราชการ ถ้าจะพูดถึงงานของโรงเรียนนั้นมีมากเกินที่ผู้เขียนจะบรรยาย ในที่นี้จะพูดถึงงานเพียงบางด้านเท่านั้น คือ งานด้านการเรียนการสอน งานด้านนักเรียน งานด้านบริการและการจัดการ งานด้านการประชาสัมพันธ์กับหน่วยงานหรือบุคคลภายนอกโรงเรียน
       1.งานด้านการเรียนการสอน
       เริ่มตั้งแต่การรับสมัครนักเรียนเข้าเรียน การจัดห้องเรียน การจัดตารางเรียน-สอน การจัดอาจารย์สอน การวัดผลประเมินผลการเรียนการสอน ตลอดจนการพัฒนาเกี่ยวกับการเรียนการสอนทุกรายวิชา งานดังกล่าวจัดว่าเป็นงานวิชาการ ซึ่งถือว่าเป็นงานหลักของโรงเรียนและเป็นการวางพื้นฐานในการพัฒนาคน เพื่อที่ผู้เรียนจะได้พัฒนาความสามารถของตนให้ยิ่งขึ้น
<ชิดซ้าย>
       การพัฒนาเกี่ยวกับการเรียนการสอนให้ตรงตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ ได้มีการเน้นผู้เรียนเป็นเป็นสำคัญนั้น ผู้บริหารแต่ละแห่งก็ได้ตระหนักถึงความสำคัญในเรื่องนี้ จึงได้มีการนำมาใช้ในโรงเรียนของตน
      2.งานด้านนักเรียน แยกออกเป็น 3 ประการ ด้วยกัน
       1) การอบรมส่งเสริมให้นักเรียนมีระเบียบวินัย ประพฤติตนอยู่ในข้อบังคับของโรงเรียนและสังคม หรือเรียกว่า การปกครองนักเรียน
       2) กิจกรรมนักเรียน ส่งเสริมให้เรียนได้จัดกิจกรรมหรือเข้าร่วมกิจกรรม ตามระเบียบข้อบังคับหรือกิจกรรมอื่น ได้แก่ กิจกรรมตามข้อบังคับของหลักสูตร กิจกรรมของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ กิจกรรมกีฬา กิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ เป็นต้น
       3) การจัดบริการและสวัสดิการแก่นักเรียน เพื่อให้นักเรียนได้ใช้ชีวิตอยู่ในโรงเรียนคล้ายบ้านหลังที่สอง และเกิดการเรียนรู้ที่ดีขึ้น เช่น การบริการแนะแนว การบริการสุขภาพอนามัย การบริการอาหาร การบริการความปลอดภัย การบริการไปรษณีย์และโทรศัพท์ เป็นต้น
      งานทั้งสามประการนี้ เรียกว่า งานกิจการนักเรียน เป็นงานที่มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่างานด้านการเรียนการสอน การดำเนินงานจะมุ่งไปที่ตัวนักเรียน เพื่อที่จะให้นักเรียนมีความรู้ความสามารถที่จะไปศึกษาต่อหรือไปประกอบอาชีพให้มีประสิทธิภาพ
       3.งานด้านบริการและจัดการ
       งานด้านบริการและจัดการ ได้แก่ งานควบคุมดูแลและจัดการเกี่ยวกับอาคาร สถานที่ รวมถึงงานธุรการและอื่นๆ โรงเรียนจะต้องดำเนินการให้เรียบร้อย มีการจัดองค์การ สายงานบริหารและกำหนดผู้รับผิดชอบงาน
       4.งานด้านวางแผนและพัฒนา
       งานแผนงานและการพัฒนา เป็นงานด้านวางแผน การวางโครงการ งานกำหนดงบประมาณ เพื่อพัฒนาโรงเรียนให้เจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้น ซึ่งเราถือว่างานด้านการวางแผนและพัฒนา เป็นงานที่สำคัญไม่น้อยไปกว่างานด้านอื่นๆ เพราะการที่เราจะทำงานทุกอย่างไม่ว่าจะเป็นงานเล็ก งานใหญ่ หรืองานอะไรก็ตาม จำเป็นต้องมีการวางแผนและพัฒนาอยู่เสมอ เพื่อจะได้งานที่มีคุณภาพและมีประสิทธิภาพ
       5.งานประชาสัมพันธ์กับหน่วยงานหรือบุคคลภายนอกโรงเรียน
       งานประชาสัมพันธ์กับหน่วยงานหรือบุคคลภายนอกโรงเรียน ได้แก่ งานสมาคมต่างๆของชุมชน อำเภอ จังหวัด วัด หรือองค์กรของรัฐและองค์กรของเอกชน เป็นต้น
       งานประชาสัมพันธ์เป็นภารกิจของโรงเรียนอีกงานหนึ่ง ในการสร้างความสัมพันธ์กับประชาชน บุคคล หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยมุ่งเน้นที่การป้องกันแก้ไขและการสร้างสรรค์ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับเป้าหมายว่าจะประชาสัมพันธ์กับบุคคลหรือหน่วยงานใด
       งานทั้งหมดที่ได้กล่าวมาทั้งหมดมีความสำคัญทั้งสิ้น หากขาดงานด้านใดด้านหนึ่งโรงเรียนก็ไม่สามารถพัฒนาให้มีคุณภาพและมีประสิทธิได้ และเพื่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพของงาน โรงเรียนบางแห่งได้มีการนำเอากิจกรรมห้า ส. มาเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน เพื่อทุกคนหรือหน่วยงานได้มีส่วนร่วมในการปรับปรุงงานของตนเอง และผู้บริหารงานในแต่ละด้าน แต่ละฝ่ายขาดความรู้ความสามารถในการทำงานภารกิจของโรงเรียน ภารกิจของโรงเรียนก็ไม่สำเร็จและไม่อาจพัฒนาได้