ประโยชน์ของรูปภาพในการเรียนการสอน
โดย บุศราภรณ์ สมบูรณ์ - 07 ต.ค. 2544
รูปภาพ
รูปภาพเป็นสื่อการเรียนการสอนที่หาได้ง่าย ประหยัดค่าใช้จ่าย สะดวก และรวดเร็วในการนำมาใช้อาจพบได้จาก หนังสือ เอกสาร หรือสิ่งพิมพ์ต่าง ๆภาพปฏิทิน ภาพโปสเตอร์เป็นต้น ซึ่งผู้สอนควรได้สะสม และรวบรวมรูปภาพต่าง ๆ ที่เห็นว่าเหมาะสม และนำมาใช้ในการเรียนการสอน หรืออาจจะอาศัยความร่วมมือจากผู้เรียน เจ้าหน้าที่ห้องสมุด บริษัท ห้างร้าน หรือ หน่วยงานเอกชน หรือหน่วยงานรัฐบาลที่มีรูปภาพ ตรงกับความต้องการของผู้สอน โดยนำมาจัดไว้เป็นหมวดหมู่ และเก็บรักษาไว้เป็นอย่างดี เมื่อถึงเวลาต้องการจะได้นำมาใช้ได้ทันที
รูปภาพที่กล่าวนี้อาจเป็นภาพเขียน ภาพวาด ภาพถ่ายหรือภาพพิมพ์ก็ได้ จัดเป็นสื่อการเรียนการสอน ที่สามารถรับรู้หรือเรียนรู้ด้วยตนเองซึ่งเรียกว่า ทัศนวัสดุ สามารถนำมาใช่ในการเรียนการสอนได้ นอกจากนี้ยังสามารถนำรูปภาพ มาใช้ในการจัดป้ายนิเทศ เพื่อเร้าความสนใจของผู้เรียน นำเข้าสู่บทเรียน และนำมาใช้ในการจัดนิทรรศการได้
รูปภาพช่วยให้เข้าใจได้ดีกว่าการอธิบายเพียงอย่างเดียว สุภาษิตจีนยังกล่าวว่า ภาพเพียงภาพเดียว ดีกว่าคำพูดพันคำ
ตามประวัติการสื่อความหมายของมนุษย์ พบว่ามนุษย์ใช้รูปภาพในการติดต่อ ระหว่างกันแทนการใช้ภาษาพูดและการเขียนมาก่อน
Johnn Amos Comeinus เป็นผู้สร้างชื่อเสียง ในการนำรูปภาพมาใช้ในการเรียนการสอน และบรรจุไว้เป็นส่วนสำคัญของหนังสือแบบเรียน โดยให้ความสำคัญของข้อความ รองลงไปดังปรากฏแล้ว
ประโยชน์ของรูปภาพในการเรียนการสอน
1.รูปภาพจำลองเอาความเป็นจริงมาให้เราศึกษารายละเอียดได้ และใช้เวลาในการศึกษาอยู่นานเท่าไหร่ก็ได้
2.รูปภาพอาจจะได้รับการดัดแปลงบางอย่าง เพื่อให้ตรงกับวัตถุประสงค์ของการเรียน เช่น ถ้าต้องการให้ส่วนประกอบภายในเครื่องจักรกลก็ต้องใช้รูปของเครื่องจักรกล แต่ในลักษณะที่ผ่าให้เห็นส่วนประกอบข้างในด้วย
3.รูปภาพนำเอาสิ่งที่ผู้เรียนไม่เคยพบหรือที่อยู่ห่างไกลเกี่ยวกับดินแดน ประชากรและสิ่งต่างๆเข้ามาสู่ห้องเรียนได้ เช่น การเรียนเกี่ยวกับประวัติศาสตร์หรือภูมิศาสตร์ต่างประเทศ
4.รูปภาพทำให้เข้าใจในสิ่งที่อ่านสมบูรณ์ขึ้น เช่น อ่านเกี่ยวกับเรื่องอิเหนาและกล่าวถึงการแต่งตัวของตัวพระตัวนางซึ่งมีลักษณะของการแต่งกายแบบตัวละคร ดังนั้นการแต่งกายของตัวพระและตัวนางจะทำให้ผู้เรียนเข้าใจมากกยิ่งขึ้น
5.รูปภาพเป็นแหล่งสำหรับค้นคว้าหาความรู้ เช่น ภาพเกี่ยวกับการแต่งกาย ขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆของคนในสมัยโบราณ
6.รูปภาพช่วยในการทำงาน เมื่อเราศึกษาค้นคว้าแล้วหากต้องการมีรายงานประกอบ รายงานนั้นก็จะมีคุณค่ามากขึ้นเมื่อมีภาพประกอบด้วย
7.รูปภาพช่วยเป็นจุดร่วมความสนใจของผู้เรียน คือ เมื่อใช้ภาพประกอบการสอนแล้วจะทำให้ผู้เรียนมีความสนใจในการเรียนการสอน มีความเข้าใจบทเรียน และเข้าใจตรงกัน
8.เพื่อแก้ไขรอยประทับที่ผิดมาแต่ดั้งเดิมเพื่อให้ถูกต้อง เช่น เมื่อพูดถึงสิงโตทะเล นักเรียนมักคิดว่าเหมือนสิงโตที่เป็นสัตว์บก ถ้าได้เห็นภาพก็จะทำให้แก้ความเข้าใจผิดได้
9.รูปภาพช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียน และส่งเสริมการอภิปรายร่วมกัน ในการดูรูปภาพผู้เรียนอาจเห็นรายละเอียดเหมือนกันหรือต่างกัน แล้วนำสิ่งที่เห็นมาถกเถียงกัน
10.รูปภาพช่วยในการสรุปบทเรียนหรือหน่วยการเรียน เช่น เมื่อเรียนจบแล้วต้องการจะสรุปเรื่องราวก็ใช้รูปภาพซึ่งมีรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องนั้นมาแสดง
11.รูปภาพสามารถเร้าอารมณ์หรือเปลี่ยนทัศนคติของผู้เรียนได้ เช่นภาพไฟไหม้อาคารผู้คนขนข้าวของหนีกันอลหม่าน
12.รูปภาพเปิดโอกาสให้คนดูใช้ซ้ำอยู่เรื่อยๆ
<ม่วง>นิพนธ์ สุขปรีดี.โสตทัศนศึกษา.กรุงเทพ:แพร่วิทยา,2522